Cảnh báo gian lận
thép không gỉ nhập khẩu
Sau khi nước ta áp dụng biện pháp chống bán
phá giá thì tình trạng gian lận thương mại trong
việc nhập khẩu thép đã tăng lên. Gần đây nhất, Đội
Kiểm soát Hải quan (Cục Hải quan TP.HCM) phối hợp với Chi cục Hải quan
cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 3 (Cục Hải quan TP HCM), Chi cục
Hải quan Biên Hòa (Cục Hải quan Đồng Nai) và Công an
TP.HCM bắt giữ hơn 6.307 tấn thép, tổng trị giá gần 3 triệu USD
nhập khẩu sai khai báo hải quan để trốn thuế qua cảng Bến Nghé,
TP HCM.
“Chiêu” gian lận được sử dụng trong vụ việc này
là, khi nhập khẩu thép không gỉ thành phẩm
cán nguội (đối tượng bị áp thuế chống bán phá
giá) các doanh nghiệp khai báo dưới dạng FullHard
(thép không gỉ cán nguội ở dạng cuộn hoặc ở dạng tấm nhưng
không được ủ hoặc xử lý nhiệt). Lý do khai như vậy
vì quyết định của Bộ Công Thương loại trừ mặt hàng
này và nếu không có kinh nghiệm thì
không thể phân biệt thép được ủ hay không hoặc
đã được xử lý nhiệt hay không.
Mặt khác, doanh nghiệp khai thép không gỉ cán
nguội thành thép không gỉ cán nóng; đồng thời
khai sai xuất xứ nhập khẩu, cụ thể, thép không gỉ từ Trung Quốc
được chuyển sang xuất xứ Hàn Quốc hoặc những quốc gia khác
không bị áp thuế chống bán phá giá để lẩn
tránh xuất xứ nên chỉ bị áp thuế suất nhập khẩu thép
không gỉ cán nguội 10% và trốn thuế chống bán
phá giá từ 17% đến 25%.
Ngoài ra, doanh nghiệp vi phạm còn có hành vi
khai báo khác chủng loại. Ví dụ từ thép Inox 304
(thành phần chứa 18% Crom và 8% Nikel giá hiện nay khoảng
2.000USD/tấn) sang thép Inox 204CU (thành phần chứa 13% Crom
và 1% Nikel giá hiện nay khoảng 1.100 USD/tấn) hay 430
(thành phần chứa 16% Crom và 0% Nikel giá hiện nay khoảng
1.200 USD/tấn). Hoặc có trường hợp khai báo sai mã HS,
đó là khai thép không gỉ thành một sản phẩm ở
nhóm mã HS khác.
Làm gì để lật tẩy vi phạm?
Qua thực tế nghiên cứu các hành vi gian lận này
có thể đưa ra một số kinh nghiệm giúp công chức hải quan
nhận biết ban đầu để phòng ngừa vi phạm như sau :
Đối với trường hợp thép không gỉ thành phẩm cán
nguội khai báo dưới dạng FullHard, khi kiểm tra mắt thường thì bề
mặt FullHard có dính dầu và cứng, màu sắc tối, bề
mặt nhám vì chưa thực hiện ủ. Trong khi đó, bề mặt
thép không gỉ thành phẩm cán nguội sạch sẽ vì
đã qua nhiều công đoạn xử lý. Hoặc khi kiểm tra về
lý tính và cơ tính thì thép
không gỉ cán nguội, độ cứng bề mặt khoảng 140~250 HV (thang
Vickers - HV Hardness Vicker đơn vị để đo độ cứng của thép) trong khi
đó FullHard có độ cứng 320 ~ 480 HV.
Đối với trường hợp số nhập khẩu thép không gỉ từ Trung Quốc
được chuyển sang Hàn Quốc hoặc những quốc gia khác không bị
áp thuế chống bán phá giá để lẩn tránh xuất
xứ nên chỉ bị áp thuế suất nhập khẩu thép không gỉ
cán nguội 10% và trốn thuế chống bán phá giá
từ 17% ~ 25% Trường hợp này rất phức tạp vì phải kiểm tra
quy trình luân chuyển của hàng hóa, cần phải
phân tích lịch trình tàu trên E-manifet ; so
sánh tên tàu ghi vận đơn và tên tàu ghi
trên C/O ; thông tin khác về năng lực sản xuất của quốc gia
khác đối với mặt hàng này .v.v
Đối với trường hợp số nhập khẩu thép không gỉ khai báo
khác chủng loại ví dụ từ thép Inox 304 sang thép
Inox 204CU hay 430 thì có thể sử dụng nam châm để thử từ
tính, thép 304 không hút nam châm, thép
204 hay 430 thì hút nam châm.
Hoặc kiểm tra thành phần hoá học trong cấu tạo của
thép, hoặc kiểm tra cơ tính và lý tính như
thép 304 cứng hơn có độ cứng từ 160 ~ 190HV, còn
thép 204 và 430 thì mềm hơn với độ cứng từ 130 ~ 165 HV,
hoặc kiểm tra độ dãn dài, thép 304 có độ dãn
dài gấp đôi so với thép 204 và 430.
Đối với trường hợp nhập khẩu thép không gỉ khai báo
thành một sản phẩm hoàn toàn khác thì cần
có kỹ năng phân loại hàng hóa và mẫu
phân tích, giám định để có cơ sở kết luận
chính xác.
Việc gian lận như trên sẽ ảnh hưởng bất lợi đến các doanh
nghiệp sản xuất thép trong nước do nhập khẩu quá nhiều dẫn đến
vượt cung cầu, giá rẻ. Ngược lại, các doanh nghiệp gia công
thép và xuất khẩu sẽ có lợi vì giá nhập khẩu
rẻ nâng cao sức cạnh tranh.
Một số kinh nghiệm trên hy vọng phần nào cung cấp thông
tin giúp các Chi cục hải quan, công chức hải quan thừa
hành tham khảo trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra thực tế hàng
nhập khẩu.
- theo báo Hải Quan điện tử -